در این تحقیق سعی کردهایم به تکامل، تطور و تضاد در اندیشههای اجتماعی ابوریحان بیرونی بپردازیم. اگر چه ابوریحان بیرونی به مسائل اجتماعی و فلسفی به گونهای که بتوان نظرات ایشان را در یک مجموعه مورد بررسی قرار داد نپرداخته است، امّا با مطالعه آثار ایشان به خصوص کتاب الباقیه، مباحثاتش با ابن سینا و بعضی مقالاتش به پارهای از اندیشههایش می‌توان دسترسی پیدا کرد. متأسفانه کمبود منابع در این خصوص که روش تحقیق یک روش کتابخانهای است، احساس شد. ابوریحان بیرونی تحت تأثیر اندیشههای مختلفی قرار داشت اندیشههای متفکرینی همچون افلاطون، ابن مسکویه، زرتشت، طبیعیان و تصوف از جمله این نحلهها و متفکرین هستند. اندیشه تکاملی تطوری ابوریحان دقیقاً آنگونه که در قرن نوزدهم توسط داروین مطرح شد، نیست و یک دوره طولانی مدّت را به صورت چرخهای یا دورهای در قالب کون و فساد نزدیک به اسپنسر مدنظر قرار میدهد و تضاد عناصر در از قوه به فعل رسیدن و همچنین وحدت عناصر نقش حیاتی دارد
ابتدای صفحه